En İyi Kronik Astım İlaçları İsimleri
Astım kontrol ilacı, sıklıkla astım semptomları yaşayan hastalarda astım semptomlarını önlemek veya iyileştirmek için kullanılan günlük bir ilaçtır. Bir hastaya kontrol ilacı verilmesine aşağıdakiler göre karar verilir:
- Gündüz veya gece semptomlarının sıklığı ve tipi
- Astım nedeniyle doktor ziyaretlerinin sıklığı
- Kurtarıcı astım ilaçlarına ihtiyaç duyma sıklığı
- Ağızdan steroid kullanım sıklığı
- Astım semptomlarının günlük yaşam üzerindeki etkisi
- Doktor muayenehanesinde yapılan astım solunum testleri
Kontrol ilacı gerektiren hastalarda, inhaler kortizonlar (inhaled corticosteroids) genellikle astım için birinci basamak tedavi olarak kabul edilir.
Astım İçin Kurtarıcı İlaçlar (Kısa Süreli Kontrol) Nedir?
Astım için kurtarıcı ilaç, hava yollarını açmak (bronkodilatasyon) ve göğüs sıkışması, nefes darlığı, öksürük veya hırıltı gibi astım semptomlarından hızlı bir şekilde rahatlama sağlayan dakikalar içinde etki gösteren bir ilaçtır.
Astım için kurtarıcı ilaçlar şunları içerir:
- Albuterol
- Levalbuterol (Xopenex)
- Ipratropium (Atrovent)
Bunlar arasında Albuterol, astım için en sık reçete edilen kurtarıcı ilaçtır. Levalbuterol, Albuterol’un kimyasal ayna görüntüsüdür ve hastalarda huzursuzluk veya titreme oluşturma potansiyeli daha düşük olabilir. Ipratropium, astım için acil tedavi gerektiren hastalarda albuterol ile birlikte kullanıldığında faydalı olduğu gösterilmiştir. Ayrıca Albuterol veya Levalbuterol’e toleransı olmayan hastalarda da kullanılabilir.
Astım İlaçlarının Farklı Formları
Astım tedavisinde kullanılan birçok birinci basamak kontrol ve kurtarıcı ilaçlar, inhalerler yoluyla verilir. Bu inhalerlerden bazılarına, ilaçları akciğerlere iten basınçlı doz inhaler adı verilir. Diğer inhalerler ise hastanın nefes almasıyla aktive olur ve bunlara kuru toz inhaler veya nefesle çalışan inhaler denir. Farklı inhaler tipleri farklı kişiler için daha iyi sonuçlar verebilir ancak her iki tip inhaler de doğru kullanıldığında astım semptomlarının kontrolünde etkilidir.
Nebülizörler, astım ilaçlarının aerosol formda verilmesine izin veren ve ilaçların daha sonra ağızlıktan veya maskeden solunmasına olanak tanıyan cihazlardır. Nebülizörler genellikle inhalerler için gereken doğru tekniği uygulayamayan çocuklar için kullanılır. Bazı astım ilaçları hap şeklinde de mevcuttur. Şu anda astım için iki enjekte edilebilir ilaç (Omalizumab [Xolair] ve Mepolizumab [Nucala]) bulunmaktadır ve bunlar yalnızca sağlık kuruluşlarında uygulanır. Ayrıca astım için intravenöz bir ilaç (reslizumab [Cinqair]) de vardır.
Yakın gelecekte muhtemelen enjeksiyon veya intravenöz olarak verilebilen ek astım ilaçları olacaktır.
Astım İlaçlarının İsimleri
Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü’nün (NHLBI) Uzman Panel Raporu (EPR-3) astım rehberlerine göre astım için birinci basamak kontrol ilaçları inhaler kortizonlardır (steroidler). Bu ilaçlar, inhaler cihazları veya bir nebülizer yoluyla verilir ve astıma bağlı akciğerlerdeki iltihaplanmayı kontrol etmeye yardımcı olur, böylece semptomları iyileştirir ve alevlenme riskini azaltır.
İnhaler kortizonlar hem jenerik hem de marka isimleriyle Flutikazon (Flovent ve Arnuity Ellipta), Budesonid (Pulmicort), Beklometazon (Qvar), Mometazon (Asmanex) ve Siklesonid (Alvesco)’yi içerir.
Yalnızca inhaler kortizonlarla astım semptomları iyi kontrol edilemeyen hastalar için kombine kontrol ilaçları mevcuttur. Bu ilaçlar, inhaler kortizonlara ek olarak, havayollarını açmaya yardımcı olan uzun etkili beta-agonistler (Formoterol, Salmeterol veya Vilanterol) içerir. Kombine kontrol ilaçları flutikazon/salmeterol (Advair), budesonid/formoterol (Symbicort), mometazon/formoterol (Dulera) ve flutikazon/vilanterol (Breo)’yu içerir. Bu ilaçlar inhaler yoluyla kullanılabilir.
Astım için bir ilaç sınıfı da iltihaplanmadan sorumlu olan vücuttaki bir bağışıklık yolu (lökotrien yolu) üzerinde etkili olan lökotrien modifilayıcılarıdır. Bu ilaç grubu montelukast (Singulair), Zafirlukast (Accolate) ve Zileuton (Zyflo)’yu içerir. Bu ilaçlar hafif astımda tek başına kullanılabilirken, orta ila şiddetli astımda genellikle inhaler kortizonlarla birlikte kullanılır.
Tiotropium (Spiriva) adlı farklı bir tipte inhaler ilaç, genellikle inhaler kortizonlarla birlikte astım hastaları için kullanılabilir. Bu ilaç, kombine tedaviye ihtiyaç duyan ancak uzun etkili beta-agonistleri tolere edemeyen hastalar için endikedir. Bu ilaç ayrıca astım öyküsü olan ancak sigara ile ilişkili akciğer hastalığı (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) öyküsü olan hastalar için de uygun olabilir. Tiotropium ayrıca astımı inhaler kortizon/uzun etkili beta-agonist ilaç kombinasyonu ile iyi kontrol edilemeyen hastalarda semptomları daha da iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Astım için başka bir oral ilaç ise teofilin (Respbid, Slo-Bid, Theo-24) olarak adlandırılır. Bu, geçmişte olduğu kadar sık kullanılmayan eski bir astım ilacıdır. Bu ilaç, havayollarını açmaya (bronkodilatör) yardımcı olur ve ayrıca astımda aktive olan bağışıklık hücreleri nedeniyle akciğerlerdeki iltihaplanmayı iyileştirir. Teofilin genellikle diğer astım ilaçları ile birlikte kullanılır. Kullanımı genellikle diğer astım ilaçlarında sorun olmayan potansiyel yan etkilerle sınırlıdır.
Alerjik astım için onaylanmış bir enjekte edilebilir ilaç olan omalizumab (Xolair) veya anti-IgE tedavisi de vardır. Bu ilaç, kan dolaşımındaki alerjik reaksiyonlardan sorumlu antikor tipine (immünoglobulin E veya IgE) bağlanır ve mevcut diğer astım ilaçlarının hiçbirinden kontrol edilemeyen şiddetli, alerjik astım için endikedir. Bu ilaç her zaman bir sağlık kuruluşunda uygulanmalıdır.
Yakın zamanda, vücuttaki bir kimyasal mesenger olan interleukin 5 (IL-5)’e bağlanan iki ilaç onaylandı. Mepolizumab (Nucala) deri altına, Reslizumab (Cinqair) ise damar yoluyla uygulanır. IL-5, bazı hastalarda astıma katkıda ettiği bilinen bir tür beyaz kan hücresi olan eozinofillerin aktivasyonunu ve gelişimini destekler. Bu ilaçlar, birinci basamak ilaçlarla kontrol edilemeyen ve aynı zamanda kanlarında yüksek eozinofil sayısı olan astımlı hastalarda endikedir.
Astım İlaçlarının Potansiyel Yan Etkileri
Astım ilaçlarının potansiyel riskleri ve yan etkileri, ilacın tipine göre değişebilir. Aşağıda en yaygın olarak kullanılan astım ilaçlarının yan etkileri yer almaktadır:
Kısa etkili astım ilaçları (Albuterol, Levalbuterol): Bu ilaçların yaygın yan etkileri arasında titreme, tremor ve/veya kalp çarpıntısı hissi bulunur. Özellikle çocuklarda hiperaktivite de görülebilir.
İnhaler Kortizonlar (steroidler): İnhaler kortizonların en yaygın iki yan etkisi ses kısıklığı veya pamukçuk (ağızda mantar aşırı büyümesi) olmasıdır. Bu nedenle inhaler kortizon kullanan hastaların ilaç kullandıktan sonra ağızlarını çalkalamaları önerilir. Bu yan etkiler ayrıca doğru inhaler tekniği ile en aza indirilebilir. İnhaler kortizonların potansiyel uzun vadeli yan etkileri konusunda sıklıkla endişe duyulmaktadır.
Sayısız çalışma, inhaler kortizonların uzun süreli kullanımının bile çok az veya hiç sürdürülebilir önemli yan etkiye sahip olmadığını göstermiştir. Bunlar:
- Kemik sağlığında değişiklikler
- Büyüme geriliği
- Kilo almak
Ancak, amaç her zaman etkili olan en az ilaç miktarı ile tüm bireyleri tedavi etmektir. Astımlı hastalar, tıbbi rejimlerinde herhangi bir uygun değişiklik için rutin olarak yeniden değerlendirilmelidir.
Seyrek olsa da, astım ilaçlarının kombinasyonu, uzun etkili beta-agonistler nedeniyle kalp çarpıntısına veya titreme hissine neden olabilir.
Diğer Astım İlaçlarının Yan Etkileri: Lökotrien modifilayıcı ilaç olan montelukast, özellikle çocuklarda ruh hali değişikliklerine veya uyku sorunlarına neden olabilir. Zileuton karaciğer iltihabına neden olabileceğinden, sağlık uzmanları düzenli olarak karaciğer kan testlerini izlemelidir.
Omalizumab genellikle iyi tolere edilen bir ilaçtır. Hastalar enjeksiyon yerinde biraz lokal tahriş yaşayabilir. Omalizumab kullanımı ile ciddi bir alerjik reaksiyon (anafilaksi) olma ihtimali konusunda da bir uyarı vardır. Bu nadir durumlarda kullanılmak üzere hastaların enjekte edilebilir epinefrin bulundurması önerilir. Omalizumab ayrıca her zaman bir sağlık kuruluşunda uygulanmalıdır. Mepolizumab ve reslizumab da genellikle iyi tolere edilen ilaçlardır. Hastalar enjeksiyon veya infüzyon yerinde tahriş yaşayabilir.
Tiotropium ağız kuruluğuna veya boğaz tahrişine neden olabilir. Teofilin huzursuzluk hissine neden olabilir. Ayrıca astım dışı diğer ilaçlarla etkileşime girebilir, bu nedenle kullanımı kan seviyelerinin düzenli olarak izlenmesini gerektirir.
Kaynak
https://www.medicinenet.com/asthma_medications/article.htm