Metamfetamin Nedir? Etkileri, Zararları, Kullananların Son Hali

Meth (Metamfetamin) Nedir?

Meth, merkezi sinir sisteminizi hızlandıran bir uyarıcıdır. Hareket ve motivasyonda rol oynayan dopamin isimli beyin kimyasalını yükseltir. Dopamin ayrıca, sizi iyi hissettiren davranışları tekrarlamanız için bir sinyal gönderir.

Meth için kullanılan argo terimler:

• Kristal
• Krank
• Tebeşir

Meth, genellikle kokusuz fakat acı tatta olan beyaz bir hap veya toz şeklindedir. Kristal meth, genellikle cam parçaları veya parlak, mavimsi-beyaz kayalar gibi görünür. Kristal meth daha çok toz halindeyse diğer meth türleri gibi acı bir tada sahiptir.

Kristal Meth Nedir?

Kristal meth, merkezi sinir sistemini etkileyen güçlü ve aşırı derecede bağımlılık yapan bir uyuşturucu olan kristal metamfetamin için kullanılan yaygın bir isimdir. “Ice” veya “glass” olarak da adlandırılan kristal meth, popüler bir parti uyuşturucusudur. Kristal meth kullanan kişiler onu küçük bir cam pipo ile içerler ancak yutarlar, çekerler veya damar içine enjekte edebilirler. Kullanıcılar, kristal meth kullandıktan kısa bir süre sonra hızlı bir coşku hissine sahip olduklarını söylerler ancak bu oldukça tehlikelidir. Vücudunuza zarar verebilir ve ciddi psikolojik sorunlara neden olabilir.

Metamfetamin Nereden Geliyor?

Metamfetamin, uzun süredir var olan yapay bir uyarıcıdır. II. Dünya Savaşı sırasında askerler uyanık kalmak için meth kullandılar. İnsanlar ayrıca kilo vermek, depresyonlarını hafifletmek ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunu (DEHB) yönetmek için de bu ilacı almışlardır. Günümüzde tek yasal meth ürünü, reçeteli bir haptır. Nadir durumlarda obezite ve DEHB tedavisinde kullanılır.

Meth, DEHB ve narkolepsi tedavisinde kullanılan bir ilaç olan amfetamine benzer kimyasallar içerir.

Kristal meth, genellikle tıkanıklığı gidermeye yardımcı olan pseudoefedrin adı verilen yaygın bir soğuk algınlığı ilacı maddesiyle yapılır. Meth üretiminde kullanıldığı için federal hükümet, pseudoefedrin içeren ürünleri sıkı bir şekilde düzenler.

Yasa dışı metamfetamin, pil, lavabo açıcı, gübre, oje çıkarıcı veya tiner gibi ev ürünlerinde bulunan kimyasallar da içerebilir.

Meth Kullanımı Ne Kadar Yaygın?

ABD’de 12 yaş ve üzeri yaklaşık 2,5 milyon insan, her yıl meth kullandığını söylüyor. Bu da ABD nüfusunun neredeyse %1’i demek oluyor. Genel olarak insanlar, metamfetamini diğer uyarıcılar (kokain gibi) kadar sık kullanmazlar. Ancak bazı gruplar daha fazla meth kullanma eğilimindedir.

Tehlikeli boyutlarda meth kullanan insanlar, aşağıdakiler gibi sosyoekonomik dezavantajlarla karşı karşıya kalma eğilimindedirler:

• Daha az eğitim
• Düşük hane geliri
• Sağlık sigortasına daha az erişim
• Suç işleme potansiyelinin artması

Eğer varsa, güvenli olmayan yollarla meth kullanma olasılığınız daha yüksektir:

• HIV/AIDS
• Hepatit
• Diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
• Depresyon
• Başka bir madde kullanım sorunu

Metamfetamin Kanda Kaç Gün Kalır?

Vücudunuz, metamfetamini kokain gibi bazı diğer uyarıcı ilaçlar kadar hızlı bir şekilde parçalamaz. Metamfetaminin etkilerini 8-24 saat boyunca hissedebilirsiniz ancak idrarınızda veya kanınızda yaklaşık 72 saat, saçınızda da en fazla 90 gün kalabilir.

Metamfetaminin vücudunuzda kalma süresi, aşağıdaki gibi çeşitli faktörlere bağlıdır:

• Ne kadar aldığınız
• Ne zaman aldığınız
• Vücudunuza nasıl koyduğunuz (ağız yoluyla veya kolunuzdaki bir damar yoluyla)
• Böbreklerinizin ve karaciğerinizin ne kadar sağlıklı olduğu
• Metabolizmanız

Metamfetamin Kullanmak Nasıl Hissettirir?

İlaçlar, insanları farklı şekillerde etkileyebilirler. Metamfetaminin sizi nasıl hissettirdiği, yaşınız ve vücut büyüklüğünüz gibi birkaç şeye bağlıdır. Bununla birlikte aldığınız miktar, vücudunuza sokma şekli, etrafınızdaki insanlar veya aldığınız yer gibi faktörler de etkilidir. Başka fiziksel veya zihinsel sağlık sorunlarınız varsa veya vücudunuzda alkol, ilaç veya diğer ilaçlar varsa, bunlar da etkileyebilir.

Metamfetamin Etkisini Ne Zaman Gösterir?

Bu süreç genelde çok hızlı gelişir. Ancak metamfetaminin etkisini ne kadar hızlı gösterdiği, kullandığınız yönteme bağlıdır:

• Enjekte etme veya içme: Saniyeler içinde
• Burnunuzdan çekme: 3-5 dakika
• Yutma: 15-20 dakika

Metamfetamin Dozu

Bir doktorun yönlendirmesiyle onaylanmış bir Metamfetamin ilacı kullanmıyorsanız, meth için önerilen bir doz yoktur. Meth kullanmanın en az riskli (ve en yavaş) yolu onu yutmaktır. Methi bir iğne ile damarınıza sokarsanız zararlı etkilerin olasılığı artar. Ancak hangi yöntemi seçerseniz seçin, daha küçük miktarlarda met kullanırsanız zararlı etkilerin olasılığını azaltabilirsiniz.

İşte bazı tipik doz aralıkları:

• Hafif doz: 5-10 mg
• Orta doz: 10-30 mg
• Güçlü doz: 30-40 mg

Metamfetamin Etkisi Ne Kadar Sürer?

Metamfetaminin etkilerini solumak durumunda yaklaşık 2-6 saat, enjekte ederek 6-8 saat hissedebilirsiniz. Yükseklik, ilacı burnunuzdan çekerseniz veya yutarsanız biraz daha uzun sürebilir (12 saate kadar veya daha uzun). Bunun süresi, metamfetamini ne sıklıkta kullandığınıza bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Metamfetamin Düşüş Dönemi

Yükseklik geçtikten sonra fiziksel ve duygusal olarak kötü hissetmeye başlayabilirsiniz. Bu negatif duygular, yüksekliğinizin yoğunluğuna eşit olabilir ancak ters şekilde olabilir. Bu duyguları geçirmek için daha fazla met arayabilirsiniz.

Metamfetamin düşme dönemi, fiziksel semptomlar olarak şunları içerebilir:

• Yorgunluk
• Baş ağrısı
• Açlık
• Kas ağrıları
• Titreme

Psikolojik semptomlarınız da olabilir:

• Depresyon
• Anksiyete
• Paranoya
• Üzüntü
• Umutsuzluk

Meth kullanan bazı insanlar, var olmayan şeyleri görürler veya duyarlar. Psikoz adı verilen bir şeyi deneyimleyebilirsiniz. Bu, korkutucu şeyler düşünmenize neden olabilir. Uzun süre uyumadan çok günlük bir meth maratonuna girerseniz, bunun size olma olasılığı da yüksektir.

Metamfetamin Cinselliğe Etkisi Nedir?

Metamfetamin (Meth), artan cinsel istek, uyarılma ve cinsel hazzla ilişkilendirilen, oldukça bağımlılık yapan bir psikostimülandır. Dahası, Meth kullanımı sıklıkla riskli cinsel davranışlarla ve İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü (HIV) prevalansının artmasıyla ilişkilendirilir. Şu anda, bu uyuşturucu-seks bağlantısının nörobiyolojik temeli bilinmemektedir. Ek olarak, hayvan modellerinde kontrollü deneysel ortamlarda Meth’in cinsel davranış üzerindeki etkilerini ve daha da önemlisi kompulsif cinsel arayış davranışını araştıran çalışmalar yetersizdir.

İlk olarak, çiftleşme ve Meth kaynaklı sinirsel aktivasyon için immünohistokimya kullanılarak, erkek sıçanlarda Meth uygulanmasının, limbik sistemin cinsel davranışın düzenlenmesinde yer alan beyin bölgelerindeki nöronları aktive ettiği gösterilmiştir. Spesifik olarak, Meth ve çiftleşme, nucleus accumbens (NAc) çekirdeği ve kabuğu, bazolateral amigdala (BLA), anterior singulat (ACA) ve orbitofrontal (OFC) kortekslerindeki nöronları birlikte aktive etmiştir.

İkinci olarak, akut veya kronik Meth uygulamasının motivasyon ve performans, kompulsif davranış ve ödül dahil olmak üzere cinsel davranışın farklı yönleri üzerindeki etkileri test edilmiştir. Sonuçlar, yüksek dozda Meth’in cinsel motivasyonu ve performansı engellediğini göstermiştir. Daha sonra, Meth’in kompulsif cinsel davranış üzerindeki etkilerini araştırmak için, lityum klorür (LiCl) tarafından indüklenen visseral hastalığın cinsel ödülle eşleştirildiği bir paradigma oluşturulmuştur.

Cinsel işlevi bozmayan düşük dozda Meth (1mg/kg; s.c.), kompulsif cinsel davranış üzerinde uzun vadeli etkilere sahipti. Spesifik olarak, son Meth uygulamasından iki hafta sonra, Meth öncesi tedavi edilen erkekler, çiftleşmenin olumsuz sonuçlarını öğrenmiş olmalarına rağmen cinsel arayış davranışı sergilediler. Bu etki, Meth uygulamasının cinsel deneyimle eş zamanlı olmasına bağlıydı.

Metamfetamin Kullanmanın Uzun Vadede Etkileri

Bu, ne sıklıkta meth kullandığınıza ve tercih ettiğiniz yönteme bağlıdır. Bununla birlikte bağımlılık da dahil olmak üzere hayatınızı olumsuz etkileyen fiziksel ve duygusal semptomlar geliştirebilirsiniz, bunlar büyük ve küçük şekillerde etkilenir.

Düzenli meth kullanımının uzun vadeli etkileri şunları içerebilir:

• Yemek yemediğiniz için ciddi kilo kaybı
• Sürekli ilaç arayışı
• Diş problemleri
• Kaşıntıdan dolayı cildinizin kaşınması sonucu yaralar oluşması
• Cildinizin altında böceklerin gezdiği hissi
• Anksiyete, depresyon veya diğer ruh hali değişiklikleri
• Kafa karışıklığı veya odaklanma sorunları
• Bellek kaybı

Eğer sık sık meth kullanıyorsanız;

• Kötü kararlar verme ve riskli şeyler yapma
• Sadece ilaç alındığında iyi hissetme
• Agresif ve şiddete meyilli olma
• Aşırı paranoya yaşama
• Gerçekte olmayan şeyleri görmek veya hissetmek

Eğer düzenli olarak meth kullanıyorsanız, beyninizin dopamin sistemi değişebilir. Bu da nasıl hareket ettiğinizi ve düşündüğünüzü etkileyebilir. Örneğin koordinasyon veya öğrenme ile ilgili problemler yaşayabilirsiniz. Parkinson hastalığı (bir hareket bozukluğu) geçirme şansınız artabilir.

Meth kullanımının bazı olumsuz etkileri, halüsinasyonlar veya hareket sorunları da dahil olmak üzere, ilacı kullanmayı bıraktıktan sonra haftalar veya aylar içinde geçebilir. Ancak bazı değişiklikler yıllar veya daha uzun sürebilir veya hiç düzelmez.

Birinin Metamfetamin Kullandığı Nasıl Anlaşılır?

Önemsediğiniz birinin metamfetamin kullandığından mı endişeleniyorsunuz? Bu durumda fark edebileceğiniz işaretler şunlar olabilir:

• Kişisel bakımında ve görünümünde olumsuz değişiklikler
• Diş veya diş eti hasarı
• Takıntılı bir şekilde saçını veya cildini yolma
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Genişlemiş göz bebekleri ve hızlı göz hareketleri
• Tuhaf uyku düzenleri, örneğin günlerce hatta haftalarca uyumamak
• Seğirmeler, anormal hareketler, tikler; abartılı mimikler ve sürekli konuşma
• Sık sık borç para isteme, eşyalarını satma veya çalma
• Sinir krizleri veya ani ruh hali değişimleri
• Paranoya ve halüsinasyonlar gibi psikotik davranışlar

Metamfetamin kullanan kişiler ayrıca şunları gibi uyuşturucu kullanım araçlarını da yanında bulundurabilir:

• Şırıngalar
• Yanık kaşıklar
• Medikal hortumlar

Metamfetamin Kullanmanın Vücuda Zararları

Uyuşturucu kullanmak, ciddi yan etkilere ve sağlık sorunlarına yol açabilir. Bazıları fiziksel görünümünüzü etkileyebilirken bazıları ölümcül olabilir. Hamileyken metamfetamin kullanırsanız, erken doğum yapabilir veya düşük doğum ağırlıklı bir bebeğiniz olabilir.

Metamfetamin kullanmanın vücuda olan bazı zararlar şunlar olabilir:

Aşırı Hızlanma (Overamping)

Bu ifade, metamfetaminin merkezi sinir sisteminizi çok fazla hızlandırması durumunda kullanılır. Metamfetamin kullandığınızda aşağıdaki gibi fiziksel semptomlarınız oluşabilir:

• Hızlı veya düzensiz kalp atışı
• Kan basıncı yükselmesi
• Çok yüksek vücut ısısı

Aşırı hızlanma, korkutucu şekillerde hissetmenize veya düşünmenize neden olabilir. Şunları yaşayabilirsiniz:

• Şiddetli kaygı veya panik
• Aşırı paranoya
• Saldırganlık veya huzursuzluk
• Huzursuzluk veya sinirlilik
• Psikoz ve halüsinasyonlar

Aşırı hızlanma, özellikle vücudunuz aşırı ısındığında ölümcül olabilir. Bu size veya sevdiğiniz birine olursa, şunları yapmalısınız:

• Buz paketleri, su veya bir fan ile serinletin.
• Dehidrasyonu önlemek için elektrolit içeren bir içecek (sporcu içeceği gibi) için.
• Çok hızlı kalp atışı, göğüs ağrısı, nefes darlığı veya nöbet geçirirseniz 112’yi arayın.

Metamfetamin Bağımlılığı

Metamfetamin kullanımından sonra alınan güçlü etki, hemen ilk kullanımdan itibaren bağımlı hale gelmeyi kolaylaştırır. Kullanılmasıyla birlikte dopamin, beyni zevk duygularını artırmak için doldurur. Kendinizi çok daha özgüvenli, sosyal ve enerjik hissedebilirsiniz.

Metamfetamin aşırı derecede bağımlılık yapar ve olumlu etkileri hissettiğinizde onu daha sık kullanmaya başlarsınız. Uyuşturucu vücudunuzdan atıldıktan sonra ortaya çıkan rahatsız edici yoksunluk semptomları nedeniyle metamfetamin kullanmaya devam edebilirsiniz.

Bir doktor sizi veya sevdiğiniz birini madde kullanım bozukluğu ile teşhis edebilir. Ancak metamfetamin bağımlılığının belirtileri, geçmiş yıl içinde aşağıdaki semptomlardan en az ikisine sahip olmayı içerir:

• Sürekli metamfetamin kullanma arzunuz olur.
• Uyuşturucu kullanımı nedeniyle evde, okulda veya işte günlük işleri yapamazsınız.
• Hayatınızda kötü şeyler olmasına rağmen metamfetamin kullanmayı bırakamazsınız.
• Planladığınızdan daha fazla metamfetamin kullanırsınız.
• Metamfetamin kullanmayı bırakmak istersiniz ama yapamazsınız.
• Aynı etkiyi elde etmek için daha fazla uyuşturucu kullanmanız gerekir.
• Metamfetamin kullanımını bıraktığınızda yoksunluk semptomları yaşarsınız.

Sevdiğiniz birinde metamfetamin bağımlılığının diğer bazı belirtileri şunlar olabilir:

• Tahmin edilemeyen veya saldırgan davranışlar
• Parmaklarda veya dudaklarda yanıklar
• Burun kanaması, enjeksiyon izleri veya cilt yaraları
• Büyük göz bebekleri
• Çok fazla ekstra enerji
• Hızlı konuşma veya mantıklı olmayan konuşma
• Sosyal izolasyon
• Büyük davranış değişiklikleri
• Hasarlı dişler veya diğer ağız sağlığı sorunları
• Ciddi kilo kaybı

Metamfetamin Kullananların Son Hali

Bu kadının on yıllık değişimi ürkütücü. İlk başlarda erken yaşlanmanın başlangıç evreleri görülüyor. Yüzündeki yağ dokusu, kas kaybı nedeniyle gençlik ışıltısından ağır bir sarkmaya dönüşüyor. Yıllar ilerledikçe “meth mouth” (meth ağzı) ortaya çıkıyor. Dişleri çürüyor gibi görünüyor ve ağız ve yanak çevresindeki yağ dokusu aşırı derecede azalıyor. Uzun süreli kullanımın ardından, on yıllık bir süre sonra kişinin yüzü gençliğini ciddi şekilde kaybetmiş. Hijyen eksikliği de açıkça görülüyor. Yeni olan şey ise yüzünün sol tarafında aşırı belirgin yaralar. Bu lezyonlar aşırı cilt yolma nedeniyle oluşur ve yara izlerine yol açabilir.

Listedeki ikinci sırasında, değişimi yürek burkan bir adam bulunuyor. İlk fotoğrafta kişi orta yaşlı birisiymiş gibi görünüyor. Yüzünde gençlik belirtileri var. 9 yıl sonrasına hızlıca ilerletiyoruz ve tamamen farklı birine benziyor. Yüzü kuru ve lezyonlarla kaplı. En şok edici olan şey ise “meth mouth”un belirgin işaretleri. Diğer birçok metamfetamin kullanıcısı gibi, dudaklarındaki deri çatlamış ve kabuklu. Kişinin ağzı sıkı ve ince görünüyor. Ağır metamfetamin kullanımı, kişide dramatik bir yaşlanmaya yol açmış.

Fotoğraftaki kişi ilk fotoğrafında sanki 40’lı yaşlarının başında gibi görünüyor. 7 yıl geçtikten sonra ciddi şekilde yaşlandı. 2007’de aynı kişi tanınmaz haldeydi ve yaklaşık 20 yaş daha yaşlı görünüyordu. İkinci fotoğrafında ise uzun, karmakarışık ve incelen saçlarıyla resmedilmiş. Cildinde önemli miktarda yağ ve kas kaybı olduğu görülüyor, bu da yüzünün sarkık görünmesine neden oluyor. Gözleri donuk ve yorgun. Alnının üstünde ve yüzünün çevresinde yaralar var. Kronik metamfetamin kullanımı, bu adamı on yıldan kısa bir sürede yaklaşık 20 yaş yaşlandırmış.

Adam ilk fotoğrafta 20’li yaşlarında görünüyor ancak 36 yaşında ve nispeten sağlıklıydı. Altı yıl sonra artık 42 yaşında olan adamın alnında derin kaş çatma çizgileri var. Yüzü yaralarla kaplı ve cildi morarmış gibi görünüyor. Gözlerinin beyazları kırmızı, donuk ve üzgün görünüyor. Kişi, kısa bir süre içinde yaşına göre oldukça genç görünmekten sağlıksız bir şekilde yaşlanmaya gitti.

Metamfetamin dönüşümleri değişkenlik gösterir ancak yıllar geçtikçe kronik kullanıcılar her zaman hasta ve bakımsız görünür. İlk kimlik fotoğrafında o sırada 29 yaşında olan kadın, istekli bir metamfetamin kullanıcısıydı. Ağzının çevresinde erken dönem lezyon belirtileri görülüyor ve gözleri çökük görünüyor. 31 yaşına geldiğinde tüm yüzü yaralar ve izlerle kaplı duruma dönüşüyor. Saç çizgisi geriliyor, grileşiyor ve daha zayıf görünüyor. Yüzündeki yağ ve kas kaybı onu yontulmuş gibi gösteriyor.

Aşağıda 5 yıllık bir metamfetamin dönüşümü fotoğraflarını göreceksiniz. 2003 yılında kişinin yüzünde sadece birkaç ince çizgi dışında herhangi bir leke yoktu. Birkaç yıl sonra adamın yüzü hacmini kaybediyor ve çökük görünüyor. Cildine siyah izler ve yara kabukları saçılmış durumda.

Kadının yüzü ilk fotoğrafta genç ve parlak görünüyor. Yedi yıl sonra ciltte ciddi yağ kaybı ve sarkma görünüyor. Gözleri küçülüyor ve donuklaşıyor. Kadın ayrıca “meth mouth”un erken evrelerinde.

İlk fotoğraf çekildiğinde kadın 22 yaşındaydı. Cildi temiz ve dolgun görünüyordu. On yıl sonra, 33 yaşındayken kadında uyuşturucunun sert kimyasallarından kaynaklanan “meth mouth” görünmeye başlamış. Yanakları çökük ve dudakları sıkı görünüyor. Çenesinin etrafına yaralar saçılmış. Kadın eskiden olduğu kıza neredeyse hiç benzemiyor. Fotoğraflar yaklaşık on yıl arayla çekilmiş olsa da, kadının ileri yaşlanması çarpıcı.

Aşağıdaki fotoğraflar bir yıl arayla çekilmiş. Bu kısa sürede fotoğraftaki kadının yüzü tamamen değişti. Bir zamanlar pürüzsüz olan cildi kırmızı yaralarla kaplı. Gözleri yorgun görünüyor ve yaklaşık yarım yaş daha büyük görünüyor.

Son fotoğraflar 7 ay arayla çekilmiş. Kadının yüzünün çevresindeki kırmızı noktaların ve yaraların ortaya çıkması hiç zaman almadı. Sol gözü aşağı sarkmaya başlıyor ve dudakları inceliyor.

Yukarıda fotoğrafları gösterilen kişiler, metamfetamine kurban giden bireylerdir. Metamfetamin dönüşümleri, bağımlılığın doğrudan işaretleridir ve herkesi etkileyebilir. Metamfetamin bağımlılığı karmaşık bir durum olsa da hala yardım alınabilir. Birçok etkili tedavi, bireylerin iyileşmesine ve sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olur. Kronik madde bağımlılığının etkisine karşı kimse bağışık değildir, ancak bununla tek başınıza uğraşmak zorunda değilsiniz. Bugün hak ettiğiniz tedaviyi bulmak için yardım almayı düşünmelisiniz.